Kult Maryjny

Od końca XVI wieku, dokładnie od 1597 roku rozpoczął się rozwijać kult cudownego obrazu Najświętszej Marii Panny. Wieść o niecodziennych zdarzeniach (cudach), jakie się działy przy Jej obrazie w Tuchowie, rozchodziła się szybko i coraz szerzej. Już w latach trzydziestych XVII wieku na dzień Nawiedzenia Matki Boskiej przybywało do Tuchowa po 15 tys. osób, z czego około 4 tys. przystępowało do Sakramentów św.; była to wielka liczba, jeśli przypominamy słabe ówczesne zaludnienie Polski. Kult ten trwa do dziś, czego dowodem są wielkie rzesze pielgrzymów w ciągu całego roku, a zwłaszcza w czasie wielkiego odpustu (2-8 lipca) kiedy to ich liczba przekracza 150 tys.

Obraz

Obraz ma wymiary 52 x 44 cm, namalowany jest na desce lipowej tłustą temperą na podkładzie kredowym. Tło stanowią motywy postaci. Na lewym ręku Madonna trzyma dziecię Jezus, zaś w prawej dłoni kwiat róży. Głowy obu postaci otoczone są złotymi nimbami. Pan Jezus prawą ręką trzyma na umieszczonej w środku obrazu niebieskiej kuli. Jest ona czymś więcej niż jabłkiem królewskim – symbolizuje ziemię lub nawet wszechświat. Nad tym globem krzyż przypomina o odkupieniu. Lewa ręka Dzieciątka wyciągnięta jest w geście błogosławieństwa względnie serdecznego zaproszenia (cenna uwaga dla pielgrzymujących). Nieznany artysta XVI-wieczny, malując dzieło, już wyposażył postacie w korony, które zachowały się i są eksponowane w Muzeum Sanktuaryjnym.
W celu ogłoszenia obrazu cudownym i starania o koronację tzw. koronami papieskimi trzeba było stwierdzić nadzwyczajne działanie Matki Bożej przez ten obraz, którego sława rozchodzi się na okolicę od 1597 r. W tym celu powołano komisje.
12 VI 1641 r. komisja wystosowała pismo do księży proboszczów prepozytury tarnowskiej (było ich 18) z prośbą, by ogłosili ludziom o planowanych badaniach; kto jakiego doznał cudu za pośrednictwem Matki Bożej Tuchowskiej. 1 lipca wyznaczono dniem, kiedy komisja miała przesłuchać wspomniane osoby. Przesłuchanie rozpoczęło się nabożeństwem, a następnie złożyły one swoje zeznania pod przysięgą. Protokół przesłano do kurii diecezjalnej. Badania zostały potwierdzone przez ówczesnego ordynariusza, bpa Tomasz Oborskiego, pismem z dnia 27 VI 1642 r. Obraz Matki Bożej Tuchowskiej został uznany za cudowny, co powiększyło cześć u ludzi i znacznie przyczyniło się do otwarcia drogi w kierunku koronacji.
Myśl o koronacji nasiliła się z chwilą ogłoszenia roku jubileuszowego (8 XII 1903 – 8 XII 1904) w związku z 50-leciem ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP.
22 IV 1903 roku została wyznaczona komisja, która zajęła się zbadaniem dawnych, jak i zaistniałych w ostatnich latach, cudów. Po zakończeniu aktów i stwierdzeniu autentyczności tych wydarzeń komisja postanowiła podjąć dalsze starania o koronację.
Na posiedzeniu 3 VII 1904 roku kapituła watykańska wyraziła zgodę na nią zaś 28 IX tegoż roku papież Pius X wydał breve.

Klasztor

Przybycie redemptorystów do Tuchowa w 1983 roku było odpowiedzią na potrzeby wzrastającego kultu Matki Bożej, rozwijającego się od XVI wieku, związanego z Jej łaskami słynącym obrazem, czczonym w miejscowym kościele Nawiedzenia NMP. Potrzeby religijne wiernych, miejscowych i pielgrzymów, nie mogły być należnie zaspokojone z powodu małej liczby duszpasterzy pracujących przy sanktuarium. Zabrakło bowiem benedyktynów, długoletnich opiekunów kościoła, zniesionych przez austriackie władze państwowe w 1816 r. Jezuici nie mogli utrzymać się w Tuchowie z powodu braku zainteresowania ze stron tychże władz i po 23 latach pobytu opuścili klasztor w 1843 roku. Kapłani zaś diecezjalni pracujący przy sanktuarium do 1983 roku nie zdołali w pojedynkę sprostać wzrastającym potrzebom duszpasterskim w tym żywotnym ośrodku kultu maryjnego.
Za staraniem mieszkańców Tuchowa i okolicy, którzy już 9 listopada 1890 roku skierowali prośbę do biskupa tarnowskiego Ignacego Łobosa, a także przy jego osobistym poparciu, władze naczelne Zgromadzenia Redemptorystów w Rzymie wyraził 21 grudnia 1892 roku zgodę na objęcie sanktuarium. Szczególną rolę w staraniach odegrał sługa Boży o. Bernard Łubieński, przebywający w klasztorze Redemptorystów w Mościskach. Jakkolwiek centralne władze państwowe w Wiedniu wydały zezwolenie dopiero 21 czerwca 1893 roku na oddanie w zarząd redemptorystom kościoła Matki Bożej w Tuchowie, to jednak już 26 kwietnia tego samego przybyło tu dwóch zakonników o. Antoni Jedek i brat Jan N. Grala – aby rozpocząć prace duszpasterską w sanktuarium. 8 maja przybył zaś trzeci redemptorysta – o. Teofil Passur.

Sanktuarium

Stara tradycja benedyktyńska mówi, że pierwszy kościół w Tuchowie został wybudowany jeszcze przed rokiem 1079. Został on poświęcony pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej. Według tradycji miał być on poświęcony przez św. Stanisława Szczepanowskiego, biskupa i męczennika. W nim miał też odprawiać swoje prymicje święty Jan Kanty. Wzniesiono go na wzgórzu zwanym „ Lipie” – nazwa od gaju lipowego – po prawej stronie rzeki Białej.
Po przeniesieniu parafii do nowo wybudowanego kościoła św. Jakuba w roku 1458, kościół Najświętszej Maryi Panny został opuszczony i zaniedbany.
Nowy okres świetności kościoła Najświętszej Maryi Panny związany jest z rozwojem kultu Matki Bożej w tuchowskim Obrazie. Od 1597 roku miały tutaj miejsce nadzwyczajne zjawiska, które przyczyniły się do powstania i rozwoju ruchu pielgrzymkowego. Gdy liczba pielgrzymek wzrastała, uznano, że mały kościółek jest niegodny „Cudotwórczyni Tuchowskiej”. Zaczęto więc myśleć o budowie nowego kościoła. Sprawa jednak nie była łatwa. O wielkich trudnościach świadczy fakt, że nowy kościół budowano prawie 17 lat (1665-1682).
Murowany kościół sanktuaryjny został konsekrowany pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika, w dniu 8 września 1687 roku, przez biskupa krakowskiego, Michała Oborskiego. W 1912 roku na środku dziedzińca, z myślą o liturgii odpustowej, wybudowano drewnianą kaplicę i ambonę. Obecnie została ona zastąpiona nową, wybudowaną w latach 1979-1980. Pod kaplicą znajduje się sala teatralna, zwana „pielgrzymią”.

Wielki Odpust Tuchowski

Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej w Tuchowie jest najstarszym i najliczniej uczęszczanym przez pielgrzymów Sanktuarium Małopolski. Najwięcej pielgrzymów przybywa do Tuchowa w okresie Wielkiego Odpustu Tuchowski, który odbywa się corocznie od 1 lipca przez okres tygodnia.

Informator pielgrzyma

Serdecznie zapraszamy pielgrzymów do Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.
Czas otwarcia sanktuarium:

• cały rok codziennie od 6.00 do 19.30.

Przewodnik:
Przewodnik oprowadza codziennie od 9.00 do 13.00, oprócz niedziel i poniedziałków. Prośbę o oprowadzanie należy zgłosić na furcie klasztornej lub w zakrystii. Przewodnik jest dostępny również w innych porach dnia niż podane powyżej po wcześniejszym zgłoszeniu grupy pielgrzymów. W niedziele i święta kościelne nie oprowadzamy po sanktuarium, natomiast dostępne są muzea i szopka.

Zgłoszenia pielgrzymek:
Pielgrzymki można zgłaszać:

• telefonicznie na numer: (+48) 014 632 72 00
• poprzez fax. 014 632 72 01
• internet: tuchow2@diecezja.tarnow.pl lub snktmbt@wp.pl

Noclegi:
Sanktuarium dysponuje miejscami noclegowymi (standard turystyczny) mogąc przyjąć jednorazowo do 60 osób.

Wyżywienie:
Do dyspozycji pielgrzymów (po uprzednim zgłoszeniu) dostępna jest jadalnia pielgrzyma z możliwością konsumpcji przywiezionego ze sobą posiłku lub zamówionego wyżywienia w uzgodnionym wcześniej zakresie.

Źródło: www.klasztor.tuchow.pl